Nervositeit, faalangst en examenfrees op rijexamens

Nervositeit voor het rijexamen

Nervositeit en gespannenheid horen bij het leven.
Wanneer stress en spanning lang aanhouden, kunnen ze echter een risico vormen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Denk aan een naderende rijexamen en je bent bijvoorbeeld dagen, misschien zelfs weken van te voren erg zenuwachtig.

Klachten en symptomen

Nervositeit kan vele klachten tot gevolg hebben.
Lichamelijke klachten zijn een snelle pols, hoofdpijn, duizelingen, gebrek aan eetlust, maagklachten, spierpijn en rugklachten. Geestelijke klachten kunnen concentratieverlies en een slechte nachtrust veroorzaken. Al deze spanningsklachten zijn in feite waarschuwingen. Wie deze signalen negeert, en niet op zoek gaat naar de oorzaak, kan last krijgen van ernstiger verschijnselen, zoals overspannenheid of hyperventilatie. Je zult tijdens het rijexamen meer met jeelf bezig zijn, dan met het verkeer. Waardoor je essentiële fouten gaat maken. Na het rijexamen zul je meestal er wel spijt van krijgen.

Oorzaken

Nervositeit kan veel verschillende oorzaken hebben.
Hoofdoorzaken van nervositeit zijn: het te druk hebben, het opkroppen van gevoelens en een gebrek aan zelfvertrouwen. Niet alle spanningen zijn te vermijden. In de meeste gevallen komt de geestelijke balans na enige tijd weer in evenwicht. Het karakter is zeer belangrijk bij het ontstaan van nervositeitsklachten. Wat voor de één nuttige en prestatieverhogende spanning is, kan voor de ander een groot probleem vormen.

Wanneer moet je een arts raadplegen

Bij langdurige, ernstige gespannenheid is het raadzaam een arts te raadplegen.
Gebruik kalmerende middelen uitsluitend in overleg met een arts.

Wat kan je doen om nervositeit te voorkomen

Mensen kunnen nerveuze spanningen voorkomen door zelf op zoek te gaan naar de oorzaak en vervolgens te trachten deze weg te nemen. Dit kan bijvoorbeeld door het beter indelen van de beschikbare tijd of door problemen (zo snel mogelijk) uit te praten. Bijvoorbeeld door met je rijinstructeur hierover te praten.
Bij het vinden en wegnemen van de oorzaken kunnen familieleden, vrienden of professionele hulpverleners ook een grote steun zijn.
De weerstand tegen stress kan worden verhoogd door ontspannende activiteiten zoals sport, hobby of ontspanningsoefeningen. Verwacht echter niet te snel resultaat van de genomen maatregelen. Ze geven vaak pas na langere tijd merkbaar effect.

Geneesmiddelen voor het rijexamen

Voor alle kalmerende middelen geldt dat ze slechts gebruikt mogen worden als algemene ontspanningsmaatregelen onvoldoende effect hebben.

De meeste kalmerende middelen zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar. Enkele valeriaan bevattende middelen zijn wel zonder recept verkrijgbaar, maar hebben een zwakke werking. Alle ontspannende middelen, ook die waarvoor geen recept nodig is, leiden zeer snel tot gewenning. Daarom mogen ze niet langer dan twee tot drie weken achtereen worden gebruikt.

In het algemeen kan worden gesteld, dat ontspanning niet door geneesmiddelen moet worden verkregen, maar door aanpassing van de omstandigheden. Ga min mogelijk bijvoorbeeld denken aan het rijexamen. Denk meer over andere leuke dingen die je nog moet doen.
Geneesmiddelen kunnen hierbij hooguit tijdelijk helpen.

Faalangst

Faalangst is de angst om te falen, te kort te schieten of om aan bepaalde verwachtingen van jezelf of anderen niet te kunnen voldoen.

Vormen faalangst

Faalangst kan, afhankelijk van de aard van een te leveren prestatie of het gedrag waarover men onzeker is allerlei vormen aannemen. Voorbeelden zijn: de angst om te falen bij sportieve prestaties (een sportwedstrijd, gymnastiekles) valt onder motorische faalangst, cognitieve prestaties (huiswerk , proefwerk, rijexamen, een toelatings- of eindexamen)zijn cognitieve faalangst of sociale activiteiten (spreekbeurt, geven van een lezing)sociale faalangst. Ook het eigen uiterlijk, sociaal gedrag of seksuele prestaties kunnen bij volwassen aanleiding zijn tot faalangst. Extreme vormen van faalangst worden gerekend tot angststoornissen. Examenvrees en plankenkoorts kunnen ook als vormen van faalangst worden gezien.

Negatief of positief faalangst

Faalangst kan soms een negatieve maar soms ook een positieve uitwerking hebben. Bij positieve faalangst helpt de aanwezige angst en de daarbij optredende spanningstoestand juist om beter te functioneren, of zich beter te concentreren dan onder normale condities het geval is. De stress of nervositeit vormt hier als het ware een extra prikkel, en werkt daarom dus positief. Ook kan positieve faalangst leiden tot het extra goed voorbereiden op een moeilijke taak of situatie waar men tegenop ziet.

Negatieve faalangst (meest voorkomende) heeft daarentegen een desorganiserend karakter, speciaal in situaties waarin men op de prestaties wordt beoordeeld (rijexamens of taken die als moeilijk worden ervaren). Onder dergelijke omstandigheden gaat ‘irrelevant gedrag’ een hoofdrol spelen: transpireren, uitstelgedrag, gekke gedachten, tobben, trillende handen, slapeloosheid, hartkloppingen, enz. zorgen ervoor dat bijvoorbeeld leerlingen dingen vergeten zijn die ze onder normale omstandigheden wel wisten. Dat noem je een black-out. De hierbij optredende (extreme) stress en angst werken dan negatief. Dit kan zelfs tot een vicieuze cirkel leiden. De faalangstige persoon presteert onder zijn kunnen door de faalangst, waardoor voor hem of haar bevestigd wordt dat hij of zij ‘het inderdaad niet kan’. Hierdoor zal deze persoon opnieuw faalangstig zijn bij de volgende gelegenheid, en zelfs erger omdat het ‘de vorige keer immers ook was mislukt’. Het is ook mogelijk dat hij of zij om die reden de test of taak slechter voorbereidt, ‘want ik faal sowieso’. In beide gevallen heeft dit tot resultaat dat de persoon opnieuw kan falen, en de faalangst in stand blijft of nog verder versterkt wordt, zodat de cirkel zich herhaalt.

Examenvrees

Is de angst om te zakken voor een examen, toets of overhoring.

Voorbeelden van examenvrees zijn de angst voor het eindexamen van de middelbare school en de angst voor het rijexamen. Deze angst uit zich in negatieve gedachten en stress. Een beetje spanning voor een voor een examen kan nuttig zijn. Het zorgt voor de noodzakelijke alertheid en concentratie. Op het moment dat het van gezonde spanning doorslaat naar angst is er sprake van examenvrees. Op dat moment overheersen de negatieve gedachten en de stress. De examenvrees zorgt ervoor dat de gerichtheid op de vrees groter wordt dan op het examen. De kans om te zakken voor het examen wordt hierdoor vergroot. Dit zorgt ervoor dat de negatieve gedachten bevestigd worden en zo ontstaat er een vicieuze cirkel. Examenvrees kan behandeld worden door de oorzaak van de angst op te sporen en deze te reduceren.

Herken je jezelf in één van deze gevallen? Praat hierover met je rijinstructeur. Veel rijbewijskandidaten hebben dit fenomeen. Je bent zeker niet de enige!

Wellicht vind je de volgende pagina’s ook interessant:

  1. Motorrijles Amsterdam
  2. Motorrijbewijs Amsterdam
  3. Motorrijschool Amsterdam